So sánh Media Queries truyền thống và Container Queries trong Responsive Design

Trong quá trình làm giao diện web responsive, Media Queries từ lâu đã là công cụ quen thuộc với hầu hết lập trình viên front-end. Tuy nhiên, khi giao diện ngày càng phức tạp và được xây dựng theo hướng component hóa, Media Queries bắt đầu bộc lộ những hạn chế.
Container Queries ra đời nhằm giải quyết chính những vấn đề đó.
Bài viết này chia sẻ sự khác biệt giữa hai cách tiếp cận này và khi nào nên sử dụng từng loại.

Media Queries truyền thống là gì?

Media Queries cho phép thay đổi giao diện dựa trên kích thước màn hình trình duyệt. Khi màn hình đạt tới một mốc nhất định (ví dụ nhỏ hơn tablet hoặc mobile), CSS sẽ thay đổi theo.
Cách này hoạt động tốt với:

Bố cục tổng thể của trang
Header, footer, menu chính
Phân chia layout desktop và mobile

Media Queries phù hợp với tư duy thiết kế dựa trên toàn trang.

Hạn chế của Media Queries trong giao diện hiện đại

Khi giao diện được chia nhỏ thành nhiều module hoặc component, Media Queries bắt đầu gặp khó khăn:

Component phụ thuộc vào kích thước màn hình, không phụ thuộc không gian thật mà nó đang chiếm
Cùng một component nhưng đặt ở vị trí khác nhau lại cần CSS khác
Khó tái sử dụng component
Phải viết nhiều breakpoint cho cùng một thành phần

Điều này khiến CSS phình to và khó bảo trì.

Container Queries là gì?

Container Queries cho phép component thay đổi giao diện dựa trên kích thước của vùng chứa nó, thay vì kích thước toàn bộ màn hình.
Nói cách khác:

Media Queries hỏi: màn hình đang rộng hay hẹp?
Container Queries hỏi: component này đang có bao nhiêu không gian?

Nhờ vậy, component trở nên độc lập và linh hoạt hơn rất nhiều.

So sánh Media Queries và Container Queries

Media Queries:

Dựa trên kích thước màn hình
Phù hợp cho layout tổng
Ít linh hoạt với component tái sử dụng

Container Queries:

Dựa trên kích thước container
Phù hợp cho thiết kế theo module
Component tự thích nghi theo không gian thật

Media Queries mang tư duy page-based, còn Container Queries mang tư duy component-based.

Ví dụ thực tế

Một thẻ hiển thị thông tin sản phẩm:

Khi đặt trong khu vực nội dung chính thì rộng
Khi đặt trong sidebar thì hẹp

Với Media Queries, thẻ này vẫn thay đổi theo màn hình, kể cả khi sidebar rất hẹp.
Với Container Queries, thẻ chỉ thay đổi khi chính vùng chứa của nó bị hẹp, nên hiển thị chính xác hơn.

Khi nào nên dùng Media Queries?

Media Queries vẫn rất cần thiết trong các trường hợp:

Chia layout desktop, tablet, mobile
Điều chỉnh menu, header, footer
Xây dựng bố cục tổng thể của trang

Media Queries phù hợp cho cấp độ trang.

Khi nào nên dùng Container Queries?

Container Queries phát huy hiệu quả khi:

Giao diện được xây dựng theo component
Một component xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau
Layout có sidebar, widget, block động
Dự án lớn, cần tái sử dụng cao

Container Queries phù hợp cho cấp độ component.

Kết hợp hai cách tiếp cận

Media Queries và Container Queries không thay thế nhau mà bổ sung cho nhau.
Cách làm phổ biến:

Media Queries quyết định bố cục toàn trang
Container Queries quyết định cách hiển thị từng component

Đây là xu hướng của giao diện web hiện đại.

Kết luận

Media Queries là nền tảng của responsive truyền thống và vẫn giữ vai trò quan trọng.
Container Queries mang đến tư duy mới, giúp component độc lập, linh hoạt và dễ tái sử dụng hơn.
Hiểu rõ và kết hợp đúng hai kỹ thuật này sẽ giúp giao diện:

Dễ mở rộng
Ít lỗi responsive
Dễ bảo trì trong dự án lớn